‘Ik dacht direct: Yes, dit is het.’
‘Mijn afstudeeropdracht voor de Hoge Landbouwschool ging over mestaanwending op gras- en bouwland. Het onderwerp heeft me altijd geïnteresseerd, maar we liepen steeds vast op de wkk’s (warmtekrachtkoppelingen). Daar verbrand je gas mee om er elektriciteit van te maken en dat is een hele inefficiënte energietransitie. Je bent zo twee-derde kwijt. Maar toen Martin bij ons aan de deur kwam met dit plan, dacht ik ‘Yes! Dit is het.’. Geen gas omzetten naar elektrische energie, maar het biogas rechtstreeks leveren. Dan haal je rendementen van kort aan de 100%. Hans Roeleveld is deelnemer van het eerste uur. Hij legt uit hoe IJskoud zelfs rendementen haalt van méér dan 100%. Einstein, luister even mee.
Het project van IJskoud levert heel veel op. Om wat te noemen: het biogas uit de mest, dat de boeren verkopen aan hun afnemers. Het resterende digestaat, dat de bodem gezond en vruchtbaar houdt. Strooisel voor de ligboxen van de koeien. Een besparing op kunstmest en op de inkoop van krachtvoer. En milieuwinst door het voorkomen van uitstoot; zowel methaan en ammoniak. Twee sterke broeikasgassen die enerzijds een milieubelasting zijn en anderzijds een economisch verlies voor de landbouwer.
Hans: ‘Er is veel onderzoek en denkwerk in gaan zitten, om er zo’n sluitend verhaal te kunnen maken. Omdat wij het zelf zo goed mogelijk wilden doen, maar ook omdat de overheid dat vereist. Wij krijgen onze SDE subsidie pas verzilverd op basis van de hoeveelheid energie die de afnemer maakt met ons gas. Dus als wij leveren aan een bedrijf met een hele inefficiënte ketel, dan krijgen we minder betaald. Zo wordt verspilling afgestraft en komen de beste systemen bovendrijven.’
Exit 26 jaar oude ketel
‘Een van onze afnemers had een 26 jaar oude ketel staan. Die hebben ze vervangen door het nieuwste van het nieuwste, met extra warmte terugwinning en een condensor. In de rendementsberekening mogen ze ook de energie die ze uit het water van de condensor halen meetellen. Zo kan je bóven de 100% uitkomen! Dit proces is een steeds grotere optelsom van voordelen geworden en we zijn nog lang niet klaar.’
Alle boeren op het net
IJskoud transporteert het biogas vanuit de vergisters op het boerenerf rechtstreeks naar de afnemers in Denekamp. Dat zijn er in eerste instantie nog maar twee. Genoeg voor de gasproductie van IJskoud, maar het is wel een onzekere situatie. ‘Als één afnemer wegvalt, zitten we direct met de helft van ons gas verlegen. Daarom willen we dat zoveel mogelijk boeren en bedrijven zich aansluiten; om er samen een stabiel netwerk van te maken. Onze afnemers hebben overigens een duobrander, voor biogas en aardgas. Mocht het een keer nodig zijn, dan kunnen ze wat aardgas gebruiken.’
Nu nog een drogerij
Bij het vinden van afnemers richtte de coöperatie haar pijlen eerst op bedrijven die het jaar rond evenveel gas nodig hebben. Bedrijven als de tuinder – waar ze nu aan leveren – waren tweede keus. ‘Bij een tuinder is natuurlijk sprake van grote seizoensinvloeden. Zomerdag verstookt hij weinig gas. Nou produceren wij ’s zomers ook zo’n 20% minder, omdat wee de koeien dan allemaal weiden. Dan mis je een deel van de mest, maar dierwelzijn is ook belangrijk. De tuinder neemt dus naar verhouding minder gas af, maar we hebben plannen. Op het terrein willen we een drogerij plaatsen om tijdens het groeiseizoen houtsnippers, gras en foodproducten te drogen. Dat matcht weer mooi met zijn bedrijf, want in de zomer heeft hij de kachel niet nodig. ‘Nee, we zijn nog niet klaar!’
